This page is originally located at the following URL:

https://dbgazette.tripod.com/printables/vol15no6_page3_damayan.html

SA NGARAN SAN DAMAYAN 

ni Rogelio "Elio" Fuentes

“Sorsogon – Mayaman Nan Magayon”

Diri man pag-umaw sa sadiri, an Sorsogon sayo man san abunda sa natural na kayamanan nan magayon na probinsya sa Pilipinas. Kon tinagan hamok sin seryoso na atensyon san gobyerno nan kita na mga Sorsoganon, sadto pa kunta mas progresibo ini na ato probinsya sugad man san iba.

Kun ikumpara ta sa iba na probinsya dini sa Bikolandia nan iba na lugar, mas daghan an mga sangkap san Sorsogon para sa pag-asenso.  Uya sa ato an pinakadaghan na pili. Daghan man an lubi nan abaka nan iba pa na magayon na mga materyales para sa “cottage  industry” na maghahatag sin kabuhayan sa mga tawo sugad san hinihimo sa iba na probinsya.  Abunda kita sa tubi nan mataba an ingod.  Kaya, dapat kunta tolo na beses an ani san paray para mas daghan an bugas na puede ibenta an sobra sa konsumo san tawo.  Dapat man kunta kita an magpabakal sin mga gulay nan prutas sa Metro-Manila nan iba na lugar pero, baligtad an nangyayari.

An dahilan, kulang kita sa disposisyon sa pagpabakal san ato producto o “marketing strategy” kaya nahugak kita.  An solusyon, imbetaran ta an parabakal san ato produkto dine sa Sorsogon, nan ipaimod ta an ato magayon na probinsya.  Paano? Sa paagui san turismo!

Kon nawiwili an mga turista sa Batanes, Ilocos, Palawan, Bohol, Siargao Island nan iba na mga harayo na lugar, mas maeengganyo sira sa Sorsogon kay mas daghan dini an maiimod nira nan mapaparigusan na bihira sa iba na probinsya.

Daku-dako na ikaurgulyo ta an pinakadako na “whale shark’ sa  kinab-an na dini hamok sa ato maiimod, an “Bulusan Lake” na “Switzerland of the Orient”, an “Masacrot Spring” na may parang soda na tubi, mga “hot springs”, “white beaches”, “waterfalls”, pinakamalinig na salog sa Bicolandia, mga ”historical landmarks” sugad san una na pinagmisahan ni Magellan sa Luzon, “national park” para sa mga “mountain climbers”, mga Magayon na tan-awon nan malinig na dagat sa Pasipiko na puede sa “surfing” nan “water skiing”.

An mga bagay na ini, makusog na makaengganyo sa mga turista. Kaya, bilang ambag sa industriya san turismo, binatugan san Damayan-Buluseño an Damayan Homecoming sa Bulusan san 1983.  An mga nag-uruli na hali sa iba-iba na lugar nan iba na mga bisita an mga nagsasabi na paraiso ini na ato probinsya.  Sira mismo nanghihinayang kay diri tinatagan sin promosyon san gobierno para maging sentro sin turismo.  An reklamo hamok nira an marauton na tinampo na makamamarit balikan.

Lalo sira mawiwili kon maabot man nira an iba na bungto kay aram ko may mga magayon man sira na ikapresinta sa mga turista.

Kon magkakasarayo hamok an gobierno nan kita na mga Sorsoganon para hatagan sin seryuso na atensyon an industriya san turismo dine sa ato probinsya, daku-dako na danon ini sa pag-uswag san ato ekonomiya lalo na sa kabuhayan san mga tawo kay an parabakal mismo san kanira mga produkto an marani sa kanira – an mga turista. Kaya, magaan na an kanira pagpabakal.

Pero, sugad san mga nasabi ko na, ini an mga dapat na una himuon san ato gobierno: 1) Imantiner an “Peace and Order” sa intero na lugar nano man na oras para sa seguridad san mga bisita.  2) Sa madali na panahon, hingayadon an mga tinampo lalo na sa lugar na may “tourist spots” para sa maginhawa na biyahe.  3) Ipatudok sa mga tawo an magayon, maogma, magalang nan honesto na pag-estima sa mga bisita para maengganyo bumalik nan mag-imbita man sin iba.  4) Kun puede, hingohaon san gobierno na mabuksan uli an “airport” sa Bacon para sa mga turista na limitado an oras.

Para diri mababoy o mabastos an ato lugar, mas di-anis kon maengganyo na maging “developer” san mga “tourist spots” an ato mga kabubungto o kaprobinsyano basi may pagmakulog.  Sa kada bungto may mga mayaman na pamilya.  Bagaman an iba na sa iba na lugar, puede sira makombinse na dumanon para sa pag-asenso san probinsya basta may kaseguruhan na suporta san ato gobierno nan kooperasyon san mga tawo. 

Domdomon ta na biyaya san Mahal na Dios ini sa ato kaya, dapat na kita an makinabang, diri an mga dayuhan na hihimuon pa kita na uripon sa ato lugar nan abusuhon an ato natural na kayamanan para hamok sa kanira interes.

Magayon man kon maeengganyo man an mga asosasyon san kada bungto sa Metro-Manila na sumuporta man para lalo makusog an ato puerza.

Diri man siguro problema an ato mga kamanghod na nasa bulod.  Sa sincero na hururon nan Magayon na paliwanag, naniniwala ako na makisayo sira sa proyekto na ini kay an pinaglalaban nira an maangat an kabuhayan san mga pobre na pamilya.  Sayo na ini na solusyon kay mabunga ini sin iba-iba na hanap-buhay para sa mga tawo.

An Damayan-Buluseño permi bilog an suporta sa sugad sini na proyekto basta diri hamok paghaluan sin personal na interes lalo na sa pulitika nan diri magpaaragaw san kredito.  An pinakamahalaga, an ato sentro san katuyuhan, an progreso san Sorsogon sa paagui san turismo.

Kon nahihimo san iba na lugar, sigurado kaya ta man.

Vol. XV No. 6 (January-February 2003)

Copyright © 2003 Damayan-Buluseño Gazette Online Edition  |  All Rights Reserved